" من روحانی هستم" از نگاهی دیگر
۱۱
ارديبهشت
بعد از گذشت چند روز و عبور از جنجال های حاشیه ای در مورد مستند " من روحانی هستم" ، با نگاهی دقیق تر و همه جانبه، راحت تر می شود در مورد حرف های این مستند، اعلام نظر و قضاوت کرد.
موضوعی که باعث شده است در طی این یک هفته اخیر، بررسی و قضاوت دقیق این مستند به تأخیر بیفتد، جو متشنج و هجمه واری بود که بیشتر با اهداف صرفاً سیاسی و برای تقابل تمام عیار با جریان رسانه ای منتقد دولت راه افتاده بود.
یک ) این مستند، یک مستند با روایت تاریخی از یک شخصیت سیاسی در ایران است.
حسن روحانی . رییس جمهور فعلی ایران که سوابق وی در این مستند بررسی شده است. برای نگارش این مستند، نگاه اولیه و خط سیری در نظر گرفته شده است که از ماجرای مک فارلین یا همان قضیه ایران - کنترا آغاز می شود و جمله ای سراسر ابهام !
"هدف اصلی ما از مذاکرات و ارسال سلاح محرمانه یه ایران، ایجاد ارتباط مناسب با رهبران احتمالی آینده ایران بود"
در ایران - کنترا چه اتفاقی افتاد ؟! و چرا این ماجرا در زندگی حسن روحانی به روایت مستند، برجسته شده است ؟!
موضوع نخست به نقش روحانی در این ماجرا بر می گردد . نقشی که چندان مشخص و واضح نیست.
هر چند هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود از معرفی روحانی به عنوان یکی از سه نفر مذاکره کننده ایرانی در هتل هیلتون یا استقلال خبر می دهد، اما خبر دقیقی از حضور وی در رأس مذاکرات نیست.
دو منبع متناقض در این مورد وجود دارد .
الف - نوشته فریدون وردی نژاد (دیگر عضو گروه سه نفره) در این مورد که می گوید :
با ورود مک‌فارلین به تهران، هاشمی رفسنجانی، روحانی را به عنوان مذاکره کننده معرفی می‌کند و در خاطراتش نیز بر این مسئله تأکید می‌کند اما نهی امام از ورود مقامات عالی‌رتبه به مذاکرات سبب شد تا روحانی در میز مذاکرات حضور نداشته باشد.
این مطلب در اینجا منتشر شده است.
یعنی به نظر روحانی در صرفاً در میز مذاکرات نبود ! ولی در گزارش به هاشمی رفسنجانی و ... حضور داشته است (به روایت خاطرات هاشمی) .
ب - منبع دیگر نوشته ی "شین هریس" در کتاب "The Watchers: The Rise of America's Surveillance State" است که به نقل از اولیور نورث، مکالماتی را از جلسه با ایرانی ها افشا می کند که یک طرف آن حسن روحانی است. این مطلب در اینجا منتشر شده است.
با فرض صحت هر دو نوشته، به نظر می رسد روحانی از حضور در مذاکرات نهی شده بود، ولی با هماهنگی هاشمی رفسنجانی حضور داشته است ! اما نه حضوری آشکارا و با اطلاع ! موضوعی که هنوز مجهول است و دقیقاً مشخص نیست !
بخشی از این فرضیه با نوشته عباس سلیمی نمین در نقد خاطرات هاشمی رفسنجانی نیز اشتراک نظر دارد. این مطلب از اینجا قابل مشاهده است.
بخش دیگری از این ماجرا به روایت محسن رضایی صورت دیگری می گیرد .
محسن رضایی در گفتگو با فارس که از این لینک قابل مشاهده است، این چنین می گوید :
در رابطه با ماجرای مک فارلین حضرت امام اطلاع داشتند و خود ایشان به آقای هاشمی گفتند که آن را طرح کنند اما مثل ما، آن جزئیاتی که آقای هاشمی در جریانش بودند را حضرت امام مطلع نبودند.
شاید بخشی از دهها لینک سایت تابناک در مخالفت و محکومیت این مستند هم ریشه در مسایلی دارد که محسن رضایی علاقه مند نیست دوباره بازگو شود !
در مجموع به نظر می رسد بخشی از تاریخ در ماجرای ایران - کنترا لاپوشانی شده است و یا کاملاً ابهام زدایی نشده است. مطمئناً بررسی همچین مقطعی از تاریخ در زمانی که دو نظریه متقابل در مورد مذاکره با غرب وجود دارد، چندان بی دردسر نیست !
دو ) منابع این مستند ضعیف است و یا با اندکی اغماض قوی کار نشده است، خاطرات هاشمی رفسنجانی در ماجرای مک فارلین و ... در حالی منبع اصلی در نظر گرفته شده است که صرفاً روزمره نویسی با چاشنی حذف بسیاری از مسایل بوده است و کسی هم انتظار ندارد هاشمی رفسنجانی بتواند خاطراتش را با ذکر دقیق همه مسایل منتشر کند ! دو کتاب دیگری که مورد استفاده قرار گرفته است، هر دو با یک نگاه مشترک و بدون در نظر گرفتن نگاه های همه جانبه بوده است. شاید به همین دلیل بوده است که بخشی از اصولگرایان همچون بذرپاش از لفظ "دانشجویی" برای آن استفاده کرده است تا از بار حرفه ای نبودن مستند بکاهد.
علاوه بر آن بخشی از زندگی سیاسی روحانی در دوره احمدی نژاد چندان بررسی نشده است و در کنار آن وابستگی فکری وی و رشد فکری وی نیز کنار گذشته شده است
سه ) خط سیر مستند را مرور می کنیم .
مک فارلین >>> بیوگرافی روحانی >>> مبارزات زمان شاه >>> دوباره مک فارلین با برجستگی بیشتر >>> اتفاقات تیرماه 78 >>>مذاکرات سعدآباد >>> و تک جمله ای که روحانی رییس جمهور شد !
موضوع مد نظر سازندگان مستند، در نگاه من بیننده، برجسته کردن دو موضوع در زندگی روحانی بوده است .
موضوع اول، علاقه مندی به مذاکره و حضور در مذاکراتی که مورد اختلاف بخش وسیعی از سیاسیون و البته مورد نقد بخش های از اصولگرایان است ! موضوعاتی مثل مک فارلین، سعدآباد و ژنو !
موضوع دوم، برجسته کردن بخش هایی از زندگی روحانی در اطلاق عنوان امام به امام خمینی، اجباری کردن حجاب در ابتدای انقلاب، تقابل با فتنه گران در ماجرای کوی دانشگاه و ... است. بخش هایی که چندان مورد دلخواه بخش هایی از طرفداران و رسانه های حامی روحانی نیست.
چهار ) چه بپذیریم و چه نه، نگاه مستندسازان همراه با همان بدبینی گروه های فکری از اصولگرایان است که این روزها بیشتر در عنوان منتقدان ژنو شناخته شده اند. این موضوع به خودی خود، مشکل و یا نکته منفی نیست. ولی باید پذیرفت که هدف سازندگان معرفی روحانی براساس سابقه تاریخی ذکر شده در مک فارلین و سعدآباد و ژنو است که تازه سوابق خوبی را هم از قبل در ماجرای کوی دانشگاه و مبارزات قبل از انقلاب داشته است ! یعنی نگاهی همراه با بدبینی . این موضوع قابل کتمان نیست، ولی ایرادی هم به آن وارد نیست و نظر و نقد گروه سازنده است.
_______________________________________________________
پ ن یک : به شخصه دیدن مستند و خواندن متن پیاده شده آن، فایده تاریخی یا روایی برای من نداشت و فقط حضور روحانی و نحوه حضورش در مک فارلین را به ابهامات تاریخی ما افزود !
پ ن دو : هنوز هم متحیر برخورد برخی رسانه ها و افراد حقیقی هستم و همه بازخوردهای این مستند را صرفاً سیاسی کاری می دانم و نه نگاه تاریخی و یا سبک شناسی فیلم های مستند.
پ ن سه : با مقایسه این مستند با مستندهای سیاسی، ضعف فنی آن مشهود بود که به سابقه کم گروه سازنده هم برمی گشت. این مستند می تواند نوید برنامه ها و مستندهای بعدی با قوت و کار حرفه ای بیشتری باشد. (اگر از این مهلکه سالم بگذرند !)
موضوعی که باعث شده است در طی این یک هفته اخیر، بررسی و قضاوت دقیق این مستند به تأخیر بیفتد، جو متشنج و هجمه واری بود که بیشتر با اهداف صرفاً سیاسی و برای تقابل تمام عیار با جریان رسانه ای منتقد دولت راه افتاده بود.
یک ) این مستند، یک مستند با روایت تاریخی از یک شخصیت سیاسی در ایران است.
حسن روحانی . رییس جمهور فعلی ایران که سوابق وی در این مستند بررسی شده است. برای نگارش این مستند، نگاه اولیه و خط سیری در نظر گرفته شده است که از ماجرای مک فارلین یا همان قضیه ایران - کنترا آغاز می شود و جمله ای سراسر ابهام !
"هدف اصلی ما از مذاکرات و ارسال سلاح محرمانه یه ایران، ایجاد ارتباط مناسب با رهبران احتمالی آینده ایران بود"
در ایران - کنترا چه اتفاقی افتاد ؟! و چرا این ماجرا در زندگی حسن روحانی به روایت مستند، برجسته شده است ؟!
موضوع نخست به نقش روحانی در این ماجرا بر می گردد . نقشی که چندان مشخص و واضح نیست.
هر چند هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود از معرفی روحانی به عنوان یکی از سه نفر مذاکره کننده ایرانی در هتل هیلتون یا استقلال خبر می دهد، اما خبر دقیقی از حضور وی در رأس مذاکرات نیست.
دو منبع متناقض در این مورد وجود دارد .
الف - نوشته فریدون وردی نژاد (دیگر عضو گروه سه نفره) در این مورد که می گوید :
با ورود مک‌فارلین به تهران، هاشمی رفسنجانی، روحانی را به عنوان مذاکره کننده معرفی می‌کند و در خاطراتش نیز بر این مسئله تأکید می‌کند اما نهی امام از ورود مقامات عالی‌رتبه به مذاکرات سبب شد تا روحانی در میز مذاکرات حضور نداشته باشد.
این مطلب در اینجا منتشر شده است.
یعنی به نظر روحانی در صرفاً در میز مذاکرات نبود ! ولی در گزارش به هاشمی رفسنجانی و ... حضور داشته است (به روایت خاطرات هاشمی) .
ب - منبع دیگر نوشته ی "شین هریس" در کتاب "The Watchers: The Rise of America's Surveillance State" است که به نقل از اولیور نورث، مکالماتی را از جلسه با ایرانی ها افشا می کند که یک طرف آن حسن روحانی است. این مطلب در اینجا منتشر شده است.
با فرض صحت هر دو نوشته، به نظر می رسد روحانی از حضور در مذاکرات نهی شده بود، ولی با هماهنگی هاشمی رفسنجانی حضور داشته است ! اما نه حضوری آشکارا و با اطلاع ! موضوعی که هنوز مجهول است و دقیقاً مشخص نیست !
بخشی از این فرضیه با نوشته عباس سلیمی نمین در نقد خاطرات هاشمی رفسنجانی نیز اشتراک نظر دارد. این مطلب از اینجا قابل مشاهده است.
بخش دیگری از این ماجرا به روایت محسن رضایی صورت دیگری می گیرد .
محسن رضایی در گفتگو با فارس که از این لینک قابل مشاهده است، این چنین می گوید :
در رابطه با ماجرای مک فارلین حضرت امام اطلاع داشتند و خود ایشان به آقای هاشمی گفتند که آن را طرح کنند اما مثل ما، آن جزئیاتی که آقای هاشمی در جریانش بودند را حضرت امام مطلع نبودند.
شاید بخشی از دهها لینک سایت تابناک در مخالفت و محکومیت این مستند هم ریشه در مسایلی دارد که محسن رضایی علاقه مند نیست دوباره بازگو شود !
در مجموع به نظر می رسد بخشی از تاریخ در ماجرای ایران - کنترا لاپوشانی شده است و یا کاملاً ابهام زدایی نشده است. مطمئناً بررسی همچین مقطعی از تاریخ در زمانی که دو نظریه متقابل در مورد مذاکره با غرب وجود دارد، چندان بی دردسر نیست !
دو ) منابع این مستند ضعیف است و یا با اندکی اغماض قوی کار نشده است، خاطرات هاشمی رفسنجانی در ماجرای مک فارلین و ... در حالی منبع اصلی در نظر گرفته شده است که صرفاً روزمره نویسی با چاشنی حذف بسیاری از مسایل بوده است و کسی هم انتظار ندارد هاشمی رفسنجانی بتواند خاطراتش را با ذکر دقیق همه مسایل منتشر کند ! دو کتاب دیگری که مورد استفاده قرار گرفته است، هر دو با یک نگاه مشترک و بدون در نظر گرفتن نگاه های همه جانبه بوده است. شاید به همین دلیل بوده است که بخشی از اصولگرایان همچون بذرپاش از لفظ "دانشجویی" برای آن استفاده کرده است تا از بار حرفه ای نبودن مستند بکاهد.
علاوه بر آن بخشی از زندگی سیاسی روحانی در دوره احمدی نژاد چندان بررسی نشده است و در کنار آن وابستگی فکری وی و رشد فکری وی نیز کنار گذشته شده است
سه ) خط سیر مستند را مرور می کنیم .
مک فارلین >>> بیوگرافی روحانی >>> مبارزات زمان شاه >>> دوباره مک فارلین با برجستگی بیشتر >>> اتفاقات تیرماه 78 >>>مذاکرات سعدآباد >>> و تک جمله ای که روحانی رییس جمهور شد !
موضوع مد نظر سازندگان مستند، در نگاه من بیننده، برجسته کردن دو موضوع در زندگی روحانی بوده است .
موضوع اول، علاقه مندی به مذاکره و حضور در مذاکراتی که مورد اختلاف بخش وسیعی از سیاسیون و البته مورد نقد بخش های از اصولگرایان است ! موضوعاتی مثل مک فارلین، سعدآباد و ژنو !
موضوع دوم، برجسته کردن بخش هایی از زندگی روحانی در اطلاق عنوان امام به امام خمینی، اجباری کردن حجاب در ابتدای انقلاب، تقابل با فتنه گران در ماجرای کوی دانشگاه و ... است. بخش هایی که چندان مورد دلخواه بخش هایی از طرفداران و رسانه های حامی روحانی نیست.
چهار ) چه بپذیریم و چه نه، نگاه مستندسازان همراه با همان بدبینی گروه های فکری از اصولگرایان است که این روزها بیشتر در عنوان منتقدان ژنو شناخته شده اند. این موضوع به خودی خود، مشکل و یا نکته منفی نیست. ولی باید پذیرفت که هدف سازندگان معرفی روحانی براساس سابقه تاریخی ذکر شده در مک فارلین و سعدآباد و ژنو است که تازه سوابق خوبی را هم از قبل در ماجرای کوی دانشگاه و مبارزات قبل از انقلاب داشته است ! یعنی نگاهی همراه با بدبینی . این موضوع قابل کتمان نیست، ولی ایرادی هم به آن وارد نیست و نظر و نقد گروه سازنده است.
_______________________________________________________
پ ن یک : به شخصه دیدن مستند و خواندن متن پیاده شده آن، فایده تاریخی یا روایی برای من نداشت و فقط حضور روحانی و نحوه حضورش در مک فارلین را به ابهامات تاریخی ما افزود !
پ ن دو : هنوز هم متحیر برخورد برخی رسانه ها و افراد حقیقی هستم و همه بازخوردهای این مستند را صرفاً سیاسی کاری می دانم و نه نگاه تاریخی و یا سبک شناسی فیلم های مستند.
پ ن سه : با مقایسه این مستند با مستندهای سیاسی، ضعف فنی آن مشهود بود که به سابقه کم گروه سازنده هم برمی گشت. این مستند می تواند نوید برنامه ها و مستندهای بعدی با قوت و کار حرفه ای بیشتری باشد. (اگر از این مهلکه سالم بگذرند !)
- ۵ نظر
- ۱۱ ارديبهشت ۹۳ ، ۱۵:۲۵
- ۱۶۲۰ نمایش